
اهمیت سال ۲۰۲۳/ چه تحولاتی روی خواهدداد؟
۱۷ اسفند, ۱۴۰۱برگرفته از وتارمدیا
سال ۲۰۲۳ از حیث به میان آمدن تحولات منطقهای و جهانی بسیار حایز اهمیت است. به نوعی این سال را سال فینال فینالها مینامند. از تحولات اقتصادی و سیاسی گرفته تا تغییر در نظم جهانی، انتظارات فراوانی از این سال میرود. آیا نظم جهانی تغییر خواهد کرد؟ آیا منطقه خاورمیانه با چالشهای عمیقش درها را بهروی تحول بنیادین خواهد گشود؟ آیا ایران با بزرگترین تحول انقلابی روبرو میگردد و یا آیا کُردها به اهدف تاریخی خود یعنی آزادی خواهند رسید؟ پاسخ به این پرسشها دغدغه اساسی همگانی میباشد. در این سال، اتحادها فرومیپاشند و اتحادهای جدید به میانمیآیند. جنگ جهانی سوم به سمتی مشخص سوق مییابد و همپیمانیهای جدیدی از قبیل همپیمانی اسراییل و اعراب و چین و روسیه با سایرین، شکل خواهدگرفت.
قطعیقین عنصر اقتصاد در نظام دولتی جهانی یکی از معیارهای بدیهی قدرت میباشد. مبرهن است که هر دولتی اگر دچار افت تولید ناخالص داخلی شود، قدرتش تضعیف میگردد. ایران جزو این کشورهاست. اما عنصر سیاست هم بطورکلی در ایجاد توازنات قدرت جهانی به اندازه اقتصاد کارساز است. لذا تا زمانی که نوع نظام سیاسی کشورها تغییر نیابد و دمکراتیک نگردد، تحولی را در سال ۲۰۲۳ به چشم نخواهیم دید. بنابراین دمکراسی اولویتدارترین کلید در نوع اقتصادها و سیاستهای صلحجو میباشد.
با این وجود، سال پیشرو سال تحولات گسترده خواهد بود. زیرا از منظر نظم جهانی، به نوعی طی مسیر شکلگیری نظم نوین با بلوکبندی و قطببندی دول متخاصم و متنازع جهانی شروع شده. بلوک متنازع روسیه، چین و ایران همراه با چندین کشور تحت سایه آنها و بلوک هژمونیک آمریکا – اروپا در کنار سایر همپیمانانشان نشانههای مهمی را پس از جنگ اوکراین به دست میدهند. از این پس، جنگ اقتصادی و نظامی به موازات هم برای برتری بلوک مطلوب هرکس، تعیین کننده است. بنابراین جهان در شرف تغییر نظم سابق و ورود به حوزه نظم نوین میباشد.
مقوله دیگر، وضعیت خاورمیانه و قفقاز است. تاکنون خاورمیانه کانون نزاعها و تحولات جهانی بوده، اما از زمان جنگ اوکراین و قرهباغ، قفقاز هم شانهبهشانه خاورمیانه میساید و اهمیت یافته. به همین دلیل سرنوشت نظم نوین جهانی در هر دو مرکز نامبرده تعیینخواهد گردید. پایان و یا ادامه جنگ اوکراین و جنگ در کردستان، عناصر شکلدهنده میباشند.
همچنین جنگ اقتصادی در درجه نخست میان بلوکهای جهانی ادامه مییابد و آمریکا سعی میکند با رقابت با چین و اروپا، نظام هژمونی خویش را مجددا تحمیل نماید. در اولویت آمریکا جنگ اقتصادی قرار دارد نه نظامی، به همین جهت بلوکبندی سیاسی بلوکها بر کموکیف تحولات و سویههای آن عمیقا اثر میگذارد.
در سال جاری، همچنین در ایران و ترکیه تحولاتی ژرف به میان خواهد آمد. انقلاب ژن، ژیان، آزادی در ایران و اوضاع وخیم ترکیه که نارضایتی جامعه را درپی داشته، همراه با مبارزات فراگیر جنبش کُردها در منطقه، زمینه تحولات را فراهم ساخته. در سال جاری اگر دولتگرایان کُرد توانستند دولت تشکیل دهند و یا استقلالطلبان موفق به تشکیل کردستان مستقل شدند، فبها، اگرنه این تحول برای ده سال دیگر یا فراتر از آن به تعویق خواهد افتاد. به موازات این، زمینه تحولات فدرالی و کنفدرالی در ترکیه و ایران فراهمتر و ممکنتر از تشکیل دولت و یا رسیدن به استقلال کُردی میباشد.
مهمترین مسئله، شکست ترکیه در حملات نظامی به مناطق گریلایی و نیز استیصال ایران در سرکوب کامل انقلاب خلقها است. بنابراین شاید زمینه تحولات قطعی در ترکیه بدیهیتر از ایران به نظر برسد و مؤلفههای بیانگر ایجاد تحولات روشنتر هویدا هستند، اما این مبارزات کُردهاست که سمتوسو و کموکیف تحولات را تعیین خواهد کرد.
جنگ میان ایران و اسرائیل اساسا جریان دارد اما شکلی خاص و کنترل شده از جانب دو طرف دارد و میرود که با افزایش تصادمات نظامی متقابل وارد فاز خطرناکتری هم بشود ولی درهر حال در سال پیشرو بسیاری از جوانب خصومتی فیمابین یا حل خواهد شد و یا به اوج تنش و خشونت کشیده خواهدشد.
مهمترین مؤلفه، پایان دوره قانونی حبس رهبر آپو در امرالی بنا به قوانین بدیهی جهانی میباشد. آزادی رهبر آپو فشارهای مضاعفی را از هماکنون بر چندین دولت دخیل در توطئه بینالمللی ۱۹۹۹ وارد میآورد. بیش از اینها ترکیه از ناحیه حقوق انسانی در قبال رهبر آپو شدیدا در فشار و اضطراب میباشد.
تمامی مسایل فوق همانند شمشیر دولبه عمل میکنند، یعنی تشدید جنگ و یا برقراری صلح و آرامش دو ممکن و غیرممکن توامان هستند. با این اوصاف، انتظار میرود که به موازات جنگ، تحولاتی در راستای حل مسایل بحرانی کشورهای خاورمیانه بویژه در ترکیه، عراق، سوریه و ایران هم به میان آید.
در سیر این تحولات جهانی، نشانههای موجود بیانگر این هستند که در سال جاری هم سقوط اقتصاد آمریکا به رتبه دوم و صعود اقتصاد چین به رتبه نخست، کماکان ممکن نیست ولی شدت چندبرابری رقابت همراه با تنش بینالمللی میان آنها، بسیاری معادلات فیمابین را تغییر خواهد داد و بر وضعیت و موقعیت سایر دول هم تأثیر ژرف برجای خواهدگذاشت.
در عراق نیز احتمال ملتهبترشدن رقابتهای سیاسی میان احزاب حاکم در اقلیم کردستان، احتمال تغییر در وضعیت چندین دهه احزاب شرق کردستان مستقر در کمپهای اقلیم که ممکن است به سرنوشت مجاهدین خلق دچار شوند و نیز احتمال سقوط دولت محمد شیاعسودانی در بغداد از احتمالات قوی میباشند. همچنین بخاطر تنشزایی ترکیه با عراق برای مثال قطع منابع آبی جاری بهروی عراق میتواند اوضاع تنازعی میانشان را به اوجبرساند و میان کُردها و اعراب همگرایی بیشتری بر ضد آنکارا صورت گیرد.
در کانون این جغرافیای پرتنش و استراتژیک خاورمیانه، قطعا وجود مناطق حفاظتی مدیا که نیروی گریلا بعنوان یکی از نیروهای سهگانه قوی خاورمیانه در آن مبارزات را به اوج رسانده، بر تغییر سمتوسوی تحولات منطقهای و توازنات و معادلات، اثر عمیق برجای گذاشته است.
تمامی عوامل مذکور، اهمیت سال ۲۰۲۳ را متذکر میسازند و اثبات میکنند که در سال ۲۰۲۳ تحولات گستردهای در سیاستها، استراتژیها و نظمها در سطح کردستان، منطقه و جهان روی خواهند داد.
در زیر لینک ویدئوی متن را در یوتیوب وتار دریافت کنید